Znana, ceniona i lubiana bielszczanka, profesor Ewa Chojecka – niekwestionowany autorytet w dziedzinie historii sztuki – otrzymała Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
10 kwietnia w salonie muzycznym Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej odbyło się spotkanie Rozmowy o Bielsku-Białej z panią prof. Ewą Chojecką. Tym razem jednak nie było to tylko kolejne wspaniałe zagłębianie się w przeszłość miasta, ale uhonorowanie wieloletniej pracy Ewy Chojeckiej na rzecz kultury miasta, regionu i Polski.
Wręczenie Złotego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis poprzedziła rozmowa o wybranych zagadnieniach z historii miasta, którą z profesor E. Chojecką przeprowadziła kierowniczka zbiorów sztuki w Muzeum Historycznym Teresa Dudek Bujarek. Po niej nastąpiła uroczysta laudacja i wręczenie medalu przez wojewodę śląskiego Marka Wójcika.
O tym, jak było to ważne wydarzenie, najlepiej świadczy liczna obecność gości. W śród nich prócz wojewody byli m.in. członek zarządu województwa śląskiego Joanna Bojczuk, radni wojewódzcy Rafał Ryplewicz i Marcin Szarek. Samorząd Bielska-Białej reprezentowali prezydent Jarosław Klimaszewski i przewodnicząca Rady Miejskiej Bielska-Białej Dorota Piegzik-Izydorczyk.
– Ja tu jestem przede wszystkim, żeby nie tylko pogratulować, co jest oczywiste, ale w imieniu wszystkich mieszkańców Bielska-Białej podziękować za to, co pani robi dla tego miasta. Mam też taką osobistą refleksję: pani doprowadziła do połączenia Bielska i Białej mentalnie, nie na zasadzie podporządkowania rządnej ze stron, ale w sposób pokojowy. Był taki czas, że myśmy mało mówili o historii i trochę się jej wstydziliśmy. Dzięki temu, że pani ukazywała wzajemne antagonizmy Bielska i Białej i wyjaśniała je, wiemy, że ta różnorodność to nasza siła. Tym się należy chwalić. To, że to miasto jest takie dzisiaj, jest zasługą i tej skomplikowanej historii, tygla międzynarodowego, i wielowyznaniowości. Bez pani by się nie udało i za to dziękuję, podkreślając, że jest pani wspaniałą ambasadorką naszego miasta – mówił prezydent Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski.
Przewodnicząca Rady Miejskiej Dorota Piegzik-Izydorczyk podziękowała za wielki wkład wiedzy o sztuce, który był, jest i będzie inspiracją dla wszystkich miłośników naszej kultury nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Joanna Bojczuk podkreśliła, że profesor Ewa Chojecka jest naszym dobrem narodowym.
Odpowiadając na pytania Teresy Dudek-Bujarek, Ewa Chojecka odnosiła się do dziedzictw, ale i do współczesności miasta.
– Najtrudniej zrozumieć własny czas, co dzieje się dzisiaj, gdyż świat się nie zatrzymuje i zmienia się na naszych oczach. Ja zaczęłam się zajmować architekturą Bielska od 1984 roku. Wyszła potem taka publikacja na gazetowym papierze, bo to wtedy nędza wydawnicza była okropna. Okazało się, że temat jest ważny, a nie najlepiej postrzegany przez historyków sztuki historyzm mamy tutaj jako ważne dziedzictwo. Zwłaszcza Bielsko ma pod tym względem pozycję wyjątkową, gdyż to miasto istniało jako miasteczko pograniczne ze strukturą średniowiecznej urbanistyki. Po czym następuje w XIX wieku gwałtowny rozkwit i rozwój związany z industrializacją. Dlatego hasłem Bielska jest sztuka i przemysł – mówiła prof. Ewa Chojecka.
Podkreśliła rolę zamku, który był w mieście, a nie górował nad nim, oraz rolę wież ze szczególnym uwzględnieniem wieży Ratusza w dawnej Białej. Zwracała uwagę na jakże silną edukację w Bielsku i Białej czy wielką dynamikę w rozwoju Białej. Przypomniała niełatwe stosunki narodowościowe na terenie dwumiasta, pokazując przy tym bogactwo w różnorodności.
– Bowiem historia miasta taka jest i my ją musimy stale odkrywać – dodała prof. E. Chojecka, dziękując za odznaczenie i obecność przybyłych gości.
Spotkanie na Zamku uświetnił koncert muzyczny.
Warto przypomnieć, chociaż w kilku zdaniach, dokonania profesor Ewy Chojeckiej.
Ewa Sabina Chojecka (ur. 13 kwietnia 1933 w Bielsku) to polska historyk sztuki, profesor zwyczajny dr hab. nauk humanistycznych, członkini Narodowego Komitetu Historii Sztuki i Komitetu Nauk o Sztuce Wydziału i Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk.
Jest córką Stefana i Sabiny z domu König, pochodzących z Wielkopolski. Od urodzenia mieszka w Bielsku w Olszówce Dolnej. Jest ewangeliczką konfesji augsburskiej. Interesuje się muzyką i ogrodnictwem.
Szerokiemu gronu znana jest jako polski historyk sztuki. Specjalizuje się w malarstwie i grafice późnego średniowiecza i renesansu oraz sztuce środkowoeuropejskiej XIX i XX wieku. Tytuł naukowy profesora zwyczajnego uzyskała w 1996 r. Jest promotorką wielu prac magisterskich i przewodów doktorskich. Wykładała na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Śląskim.
Jej dorobek edytorski imponuje. Jest autorką około 150 opracowań naukowych dotyczących – środkowoeuropejskiej sztuki i architektury XIX i XX wieku (głównie Górnego Śląska), malarstwa oraz grafiki późnośredniowiecznej i renesansowej, kultury artystycznej książki, ilustracji naukowej i emblematyki, jak również teorii sztuki.
To ona wydała wiele dzieł ukazujących architekturę i urbanistykę Bielska-Białej, które przetarły ścieżki w wielu nieznanych obszarach.
Mało kto wie, że to dzięki niej sprowadzono w 1991 z Chorwacji do Katowic konny pomnik Józefa Piłsudskiego, dzieło Antuna Augustinčića z 1939, pozostawiony tam z powodu wybuchu II wojny światowej.
Ponadto była członkinią Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność (1981-1993), Komitetu Obywatelskiego w Bielsku-Białej (1989-1992), w którym pełniła funkcję wiceprzewodniczącej oraz Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie (1990-1992).
Wielokrotnie była odznaczana, między innymi otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Wydział Prasowy UM Bielsko-Biała / Urszula i Andrzej Omylińscy
